Farmasötik Kimya Anabilim Dalı

Farmasötik Kimya Anabilim Dalı (Genel Tanım)

Tedavide kullanılan ilaçların hemen hemen çok büyük bir kısmı sentetik ya da yarı-sentetik moleküllerdir. Bir ilacın gösterdiÄŸi farmakolojik etki de bu ilacın kimyasal yapısının bir fonksiyonudur. Dolayısıyla Farmasötik Kimya, ilacın elde edilmesiyle baÅŸlayan, formülasyonu ve canlılara uygulanmasıyla devam eden ve organizmadan atılmasıyla son bulan bir süreçte, ilaç moleküllerinin kimyasal yöntemlerle elde edilmelerini, kalitatif ve kantitatif analizlerini, kimyasal özelliklerini, kimyasal yapıları ile farmakokinetik ve farmakodinamik özellikleri arasındaki yakın iliÅŸkiyi inceleyen ve varılan sonuçlardan esinlenerek ve yararlanarak yeni ilaçların geliÅŸtirilmesini hedef olarak benimseyen bir bilim dalıdır. Her bilim dalının bir ütopyası vardır. Farmasötik Kimya'nın ütopyası da ideal ilaç molekülüne, yani yan etkileri olmayan selektif ve spesifik etkili yeni ilaçlara varmaktır. Bu amaca uygun olarak Farmasötik Kimya Anabilim Dalı’nda verilen lisans eÄŸitiminde öÄŸrencilerin, sentetik ve yarı-sentetik ilaçları tüm yönleriyle tanımaları için gerekli olan teorik ve pratik bilgi ve becerileri kazanmaları hedeflenmektedir. Yüksek Lisans ve Doktora olmak üzere iki ayrı program halinde sunulan lisansüstü eÄŸitimde ise aynı çerçevede ancak daha ileri düzeyde konular öÄŸrencileri gerek bilimsel araÅŸtırmacılığa ve akademik kariyere gerekse uzman eczacılığa hazırlamaktadır.

Araştırma Alanları

• Potansiyel biyoaktif moleküllerin tasarımı, sentezi, spektral analiz yöntemleriyle yapılarının aydınlatılması, biyoaktivite çalışmaları ve bileÅŸiklerin kimyasal yapısı ile biyolojik etkisi arasındaki iliÅŸkilerin kurulması
• Bilgisayar destekli ilaç tasarımı
• Ä°laçların kantitatif analizleri

Verilen Dersler

ORGANİK ​KİMYA I

Dersin Amacı ve Hedefi:

Karbon kimyası ayrıntılı bir ÅŸekilde incelenmektedir. Karbon baÄŸlarının geometrisi ile baÅŸlayan derste, hidrokarbonlardan (alkan, alken, alkin) itibaren sırasıyla halojenli bileÅŸikler, alkol ve fenoller, eterler gibi iÅŸlevsel gruplar; isimlendirilme, sentez, kimyasal tepkimeler ve tanımlama gibi deÄŸiÅŸik yönleriyle sunulmaktadır.

Konu başlıkları:

• Organik Kimyada Genel Kavramlar
• Organik BileÅŸiklerin Ä°simlendirilmesi
• Ä°ÅŸlevsel Gruplar
• Alkanlar
• Alkenler
• Alkinler
• Alkil Halojenürler
• Alkoller ve Fenoller
• Eterler

ORGANÄ°K KÄ°MYA II
Dersin Amacı ve Hedefi:

Organik Kimya II dersi kapsamında aldehit ve ketonlar, karboksilli asitler ve türevleri, aminler gibi iÅŸlevsel gruplar; isimlendirilme, sentez, kimyasal tepkimeler ve tanımlama gibi deÄŸiÅŸik yönleriyle sunulmakta ve heterosiklik bileÅŸiklerin kimyasına kısa bir giriÅŸ yapılmaktadır. Dersin son bölümünde Stereokimya’nın genel kavramları anlatılmaktadır. Dersin amacı, Eczacılık Bilimlerinin her alanında gerekli olan genel organik kimya bilgisinin verilmesidir.

Konu başlıkları:

• Ä°ÅŸlevsel Gruplar
• Aldehit ve Ketonlar
• Karboksilli Asitler ve Karboksilli Asit Türevleri
• Aminler
• Heterosiklik Kimyaya GiriÅŸ
• Stereokimya

FARMASÖTÄ°K KÄ°MYA I TEORÄ°K
Dersin Amacı ve Hedefi:

Farmasötik Kimya I teorik dersi kapsamında ilaç tasarımı ve geliÅŸtirilmesi hakkında bilgi sahibi olunması hedeflenmektedir. Bu amaçla, kantitatif yapı-etki iliÅŸkilerinin kurulmasında kullanılan parametreler, ilaç etkisinde önem taşıyan fizikokimyasal faktörler, ilaç reseptör etkileÅŸmeleri ve teorileri, ilaçların metabolizma yolakları konusunda genel bilgiler verilmektedir. Ayrıca bilgisayar destekli ilaç tasarımı için gerekli olan temel kavramlar da anlatılmaktadır.

Konu başlıkları:

• Medisinal Kimyaya GiriÅŸ ve Temel Kavramlar
• Yapı-Aktivite Ä°liÅŸkileri
• Biyoizosterizm
• Ä°laç Metabolizması
• Taşıyıcı Sistemler ve Retrometabolizma
• Reseptörler ve Ä°laç-Reseptör EtkileÅŸimleri
• Bilgisayar Destekli Ä°laç Tasarımında Temel Kavramlar

FARMASÖTÄ°K KÄ°MYA I PRATÄ°K
Dersin Amacı ve Hedefi:

Farmasötik Kimya I pratik dersi kapsamında bazı ilaçların ya da ilaç sentezlerinde ara ürün olarak kullanılan organik bileÅŸiklerin sentezleri gerçekleÅŸtirilmektedir. Bu çalışmalardan beklenen amaç, öÄŸrencinin organik sentez konusunda temel kavramları edinmesi ve laboratuvar çalışmalarında gerekli beceri ve bilgilerini arttırmasıdır.

FARMASÖTÄ°K KÄ°MYA II TEORÄ°K
Dersin Amacı ve Hedefi:

Günümüzde kullanılmakta olan sentetik ve yarı-sentetik ilaçları; sentezleri, kalitatif yapı-etki iliÅŸkileri, metabolizmaları, miktar tayinleri, kullanılışları, yan etkileri ve ilaç etkileÅŸmeleri gibi tüm yönleriyle tanıtmaya yönelik bu derste, Otonom Sinir Sistemine ve Kardiyovasküler Sisteme etki eden ilaçlar ile Antihistaminik, Antidiyabetik, Mide-Barsak Sistemine etki eden ilaçlar ve Lokal Anestezik etkili ilaçlar tanıtılmaktadır.

Konu başlıkları:

• Otonom Sinir Sistemi Ä°laçları
• Antiparkinson Ä°laçlar
• Kardiyovasküler Sistem Ä°laçları
• Antihipertansif Ä°laçlar
• Ca+ Kanal Blokörleri
• ADE Ä°nhibitörleri
• Anjiyotensin Reseptör Blokörleri
• Periferal Vazodilatör Ä°laçlar
• Antianjinal Ä°laçlar
• Antiaritmik Ä°laçlar
• Antihiperlipidemikler ve Fibratlar
• Antikoagülanlar
• Antitrombotik Ä°laçlar
• Diüretikler
• Lokal Anestezikler
• Antihistaminik Ä°laçlar

FARMASÖTÄ°K KÄ°MYA II PRATÄ°K
Dersin Amacı ve Hedefi:

Farmasötik Kimya II pratik kapsamında ilaçların kalitatif analizleri, klasik organik madde analiz yöntemlerine dayanılarak gerçekleÅŸtirilmektedir. Kromatografik ve kalitatif spektral analizler konusunda demonstratif nitelikte bilgiler verilmektedir.

FARMASÖTÄ°K KÄ°MYA III TEORÄ°K
Dersin Amacı ve Hedefi:

Günümüzde kullanılmakta olan sentetik ve yarı-sentetik ilaçların; sentezleri, kalitatif yapı-etki iliÅŸkileri, metabolizmaları, miktar tayinleri, kullanılışları, yan etkileri ve ilaç etkileÅŸmeleri gibi tüm yönleriyle tanıtmaya yönelik olan bu derste, Santral Sinir Sistemi ilaçları ve Kemoterapötikler kapsamında Antiseptik ve Dezenfektanlar, Antitüberküloz etkili ilaçlar ve Sülfonamitler olarak tanımlanan ilaçlar tanıtılmaktadır.

Konu başlıkları:

• Santral Sinir Sistemi Ä°laçları

• Sedatif ve Hipnotikler
• Genel Anestezikler
• Kas GevÅŸeticiler
• Nöroleptikler
• Antiepileptik Ä°laçlar
• Analjezikler
• Antiinflamatuvar Ä°laçlar
• Urikozitikler
• Analeptikler
• Psikostimulanlar
• Antidepresanlar
• MAO Inhibitörleri

• Kemoterapötikler

• Antiseptik ve Dezenfektanlar
• Uriner Antiseptikler
• Tuberkülostatikler
• Leprostatikler
• Antibakteriyal Sulfonamitler ve Kinolonlar

FARMASÖTÄ°K KÄ°MYA III PRATÄ°K
Dersin Amacı ve Hedefi:

ÇeÅŸitli ilaçların kantitatif farmasötik analizleri kapsamında, volümetrik ve spektrofotometrik miktar tayinleri, ayrıca farmakope analizleri gerçekleÅŸtirilmektedir.

FARMASÖTÄ°K KÄ°MYA IV TEORÄ°K
Dersin Amacı ve Hedefi:

Günümüzde kullanılmakta olan sentetik ve yarı-sentetik ilaçların; sentezleri, kalitatif yapı-etki iliÅŸkileri, metabolizmaları, miktar tayinleri, kullanılışları, yan etkileri ve ilaç etkileÅŸmeleri gibi tüm yönleriyle tanıtmaya yönelik olan Farmasötik Kimya IV Teorik dersinde Kemoterapötikler kapsamında Antibiyotikler, Antifungal ilaçlar, Antiviral ilaçlar, Antiparaziter ilaçlar, Antihelmintik ilaçlar, Antineoplastik ilaçlar ile Hormonlar ve Vitaminler olarak tanımlanan ilaçlar tanıtılmaktadır.

Konu başlıkları:

• Antibiyotikler
• Antifungaller
• Antiviraller
• Antiprotozoal Ä°laçlar
• Antihelmintikler
• Antikanser Ä°laçlar
• Alkilleyici Ajanlar
• Antimetabolit Ä°laçlar
• Antikanser Hormonlar ve Antibiyotikler
• Hormonlar
• Steroidal and Nonsteroidal Seks Hormonları
• Tiroid Hormonları
• Vitaminler

Farmasötik Kimya Anabilim Dalı ÖÄŸretim Üyeleri

• Prof. Dr. Varol PABUÇÇUOÄžLU (A. D. BaÅŸkanı)

• Prof. Dr. Vildan ALPTÜZÜN

• Prof. Dr. Zeynep SOYER

• Doç. Dr. Özlem AKGÜL

• Doç. Dr. GüneÅŸ ÇOBAN

• Doç.Dr. Sülünay PARLAR

• Dr. ÖÄŸr. Üyesi  AyÅŸe Hande TARÄ°KOÄžULLARI DOÄžAN

• ÖÄŸr. Gör. Dr. Murat ÇÄ°ZMECÄ°OÄžLU

• Dr. ÖÄŸr. Üyesi Åžirin UYSAL

• ArÅŸ. Gör. Dr. Görkem FÄ°DAN

• ArÅŸ. Gör. Dr. GülÅŸah BAYRAKTAR

• ArÅŸ. Gör. Dr. Ä°rem TATAR

• ÖÄŸr. Gör. Dr. ÇiÄŸdem YENGÄ°N